O Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej

Za datę powstania Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej uznaje się dzień 25 kwietnia 1957 r. Wtedy to, odbyło się Walne Zebranie Założycielskie Spółdzielni Mieszkaniowej, podczas którego przyjęto nazwę Spółdzielni jako Lubelska Spółdzielnia Mieszkaniowa, zatwierdzono statut, wybrano skład Zarządu i Rady Nadzorczej, określono plan i zakres działalności.
Od tamtego dnia upłynęło już ponad 60 lat i wydarzenie to można określić mianem historycznego. Czym wtedy, kierowali się członkowie – założyciele LSM?
Powołanie do życia LSM podyktowane było wieloma względami. Przede wszystkim ogromnym niedoborem mieszkań w Lublinie spowodowanym: zniszczeniami wojennymi, rozwojem jego uprzemysłowienia, wzrostem ludności, słabą wydolnością państwowego budownictwa mieszkaniowego oraz najistotniejszym – powrotem do idei spółdzielczości mieszkaniowej na fali pozytywnych przemian politycznych i gospodarczych w Polsce, po 1956 r. Reaktywowanie programu budownictwa spółdzielczego, które umocowała ustawa Rady Ministrów z 15 marca 1957 r. szybko wykorzystali lubelscy entuzjaści spółdzielczości mieszkaniowej, czego efektem było właśnie powołanie do życia LSM.
Początki nie były łatwe. Trzeba było wybrać teren pod lokalizację Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, wywłaszczyć go, uzyskać środki inwestycyjne, znaleźć wykonawcę, a nade wszystko przebrnąć przez biurokratyczne, zawiłe procedury. Krok po kroku, przy dużej determinacji i zaangażowaniu członków założycieli i Zarządu LSM udawało się je pokonywać i zmierzać do obranego celu.
Pod budowę przyszłej LSM, z wielu proponowanych, wybrano tereny dzielnicy „Rury” tworzące jedną zwartą całość, charakteryzujące się łagodnymi wzgórzami i malowniczymi wąwozami, na których rosła pszenica i buraki cukrowe, sady owocowe i z rzadka stały domy mieszkalne. Właśnie to ukształtowanie terenu, okaże się tak ważnym urbanistycznie walorem dla przyszłej LSM. Miejska Pracownia Urbanistyczna zaakceptowała propozycję wprowadzenia do tej dzielnicy wielokondygnacyjnego budownictwa osiedlowego dokonując stosownej korekty w ogólnym planie m. Lublina.
Wbrew utartym zwyczajom, wzorem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, traktowanej jako matecznik krajowej spółdzielczości mieszkaniowej, LSM sama chciała mieć wpływ na proces tworzenia projektów i realizację inwestycji. Sama też wybrała, spośród wielu pracowni projektowych i architektów generalnego projektanta. Został nim mgr inż. Feliks Haczewski, twórca, pierwszego z siedmiu osiedli LSM, któremu nadano, nietypowo jak na tamte czasy, imię Adama Mickiewicza, a ulicom imiona bohaterów z jego dzieł literackich: Grażyny, Wajdeloty, Pana Tadeusza, K. Wallenroda..
Budowa osiedla im. A. Mickiewicza rozpoczęła się 13 czerwca 1958 r., a już 20 grudnia 1959 r. podczas uroczystego spotkania wręczono klucze pierwszym członkom LSM do 150 mieszkań, w siedmiu blokach, przy ul. Grażyny.
I stało się to, co dla wielu wydawało się niemożliwe.
Tymczasem Zarząd LSM stanął przed nowym wyzwaniem. Poza intensywną działalnością inwestycyjną trzeba było zająć się sprawami związanymi z eksploatacją oddanych do użytku budynków i z obsługą członków, z zagospodarowywaniem terenów wokół budynków, za budowę dróg dojazdowych, alejek komunikacyjnych, sklepów, punktów usługowych, przedszkoli, szkół, przychodni zdrowia itp. Pierwsza szkoła podstawowa rozpoczęła pracę już 01 września 1961 r. Natychmiast po zakończeniu prac budowlanych porządkowano tereny wokół budynków, wytyczano alejki komunikacyjne, urządzano trawniki, kwietniki i place zabaw dla dzieci, sadzono drzewa i krzewy ozdobne. W pracach tych z wielkim zaangażowaniem uczestniczyli sami mieszkańcy. Po kilku latach osiedle wyglądało jak piękny ogród. Równolegle z działalnością inwestycyjną rozwijała się działalność kulturalno-oświatowa, najpierw w wygospodarowanych pomieszczeniach, później w klubach osiedlowych. LSM rosła w siłę, stawała się szkołą wszechstronnej aktywności społecznej, kształtowała lokalną społeczność, stawała się przykładem do naśladowania dla innych spółdzielni mieszkaniowych, a mieszkańcy byli dumni, że mieszkają na LSM-ie.
Widoczne efekty i fakt, że własne mieszkanie może być realnym marzeniem sprawiły, że liczba członków LSM rosła w szybkim tempie. Coraz więcej osób chciało tu mieszkać. Powstała konieczność rozpoczęcia budowy kolejnego osiedla i jak się wkrótce okaże wcale nie ostatniego.
I tak, w drugim kwartale 1964 r. rozpoczęła się budowa osiedla, któremu nadano imię Juliusza Słowackiego, zachowując konsekwentnie obraną koncepcję nazewnictwa mającą na celu uświetnienie polskich poetów i pisarzy oraz ich bohaterów. Na projektanta wybrano uznanego w kraju i w świecie, architekta, inż. Oskara Hansena, który wraz ze swoją małżonką Zofią podjął się wykonania projektu osiedla w ramach, obowiązujących już w spółdzielczym budownictwie mieszkaniowym, tendencji oszczędnościowych polegających na zwiększeniu wskaźnika zagęszczenia mieszkańców w przeliczeniu na 1 ha. Uzyskali to w wyniku zastosowania oryginalnego, w swym projekcie, Linearnego Systemu Ciągłego z zachowaniem tzw. „formy otwartej”, która do dziś stanowi swego rodzaju ewenement architektoniczny w zagospodarowaniu przestrzennym terenu i budzi szerokie zainteresowanie. Krajowi architekci uznali ten projekt za najbardziej udaną realizację wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego w 30-leciu Polski Ludowej.
Os. im. A. Mickiewicza, os. im. J. Słowackiego i następne w kolejności os. Piastowskie zostały objęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego tzw. Strefą Kontynuacji Tradycji, właśnie ze względu na walory architektoniczne.
W trakcie budowy os. im. J. Słowackiego rozpoczęto budowę dwóch, kolejnych osiedli. Pierwsze z nich nazwano os. Piastowskim z racji obchodzonej wówczas rocznicy 1000-lecia Państwa Polskiego, drugiemu nadano imię trzeciego z wieszczów Zygmunta Krasińskiego.
Projekt os. Piastowskiego wykonał inż. Antoni Herman. Cechą charakterystyczną projektu tego osiedla jest to, że wszystkie budynki mieszkalne zarówno niskie jak i wysokie to punktowce, z jedną klatką schodową. Garaże, parkingi i pawilony handlowe zlokalizowane są na obrzeżach osiedla. W środku osiedla znajduje się plac zabaw i wypoczynku z fontanną i z okazałym alpinarium. To oaza ciszy, spokoju i wypoczynku. Dlatego osiedle to jest tak bardzo lubiane przez mieszkańców i zdecydowanie różni się od obu poprzednich. Lokatorów do pierwszych mieszkań wprowadzono w 1969 r.
Os. im. Z. Krasińskiego zaprojektował inż. Tadeusz Bobek. W tym czasie w wielorodzinnym budownictwie mieszkaniowym wprowadzono oszczędnościowy system budowy przy użyciu tzw. wielkich płyt betonowych oraz innych prefabrykatów. Uniemożliwiło to zastosowanie oryginalnych rozwiązań i form architektonicznych, ale nie przeszkodziło w zaprojektowaniu bezpiecznego i sprawnie funkcjonującego osiedla, z pawilonami, garażami, placami zabaw i wypoczynku. Budowa osiedla przypadła na lata 1970-1975.
Trzy kolejne osiedla im. H. Sienkiewicza, im. M. Konopnickiej i im. B. Prusa usytuowano nad pięknie ukształtowanym geologicznie wąwozem, który zagospodarowany w latach późniejszych stanowi dodatkową atrakcję rekreacyjną dla mieszkańców LSM. Autorem projektu os. im. H. Sienkiewicza i os. im. M. Konopnickiej jest inż. Janusz Link. W obu osiedlach mamy budynki wysokie i niskie. Wykonane zostały w preferowanej w latach 70-tych, oszczędnościowej technologii OWT. Analogicznie klucze do pierwszych mieszkań w tych osiedlach zostały wręczone w roku 1973 i 1974.
W tej samej technologii inż. Antoni Herman zaprojektował, najmłodsze osiedle w LSM os. im. B. Prusa, którego budowa zakończyła się w 1984 r. W projektowaniu mieszkań w tym osiedlu zostały uwzględnione decyzje władz umożliwiające budowę mieszkań o wyższym standardzie, między innymi o większych metrażach i z centralną ciepłą wodą. Sprytne wykorzystanie przez autora projektu ukształtowania terenu sprawia, że osiedle to jest bardzo urokliwe, a wręcz romantyczne o każdej porze roku, czego powodem jest także bogata różnorodność gatunkowa zieleni niskiej i wysokiej odbiegająca od pozostałych osiedli.
Po okresie bujnego rozwoju zasobów LSM pod koniec lat 80-tych ubiegłego wieku przyszedł okres stagnacji, na który niewątpliwie miało wpływ zahamowanie rozwoju gospodarczego w kraju. Co prawda LSM sukcesywnie czyni starania o pozyskanie terenów na nowe inwestycje mieszkaniowe, ale są trudności w ich otrzymaniu. Pomimo trudności udaje się dobudować jeszcze kilka budynków w osiedlach Prusa, Krasińskiego, Konopnickiej, Piastowskim i Sienkiewicza, już na innych zasadach finansowania, ale za to w nowych, lepszych standardach.
Mówiąc o rozwoju LSM, nie sposób nie wspomnieć o działalności kulturalno-oświatowej którą tworzyli oddani tej idei pracownicy, działacze samorządowi i zwykli mieszkańcy. Początkowo działalność ta skupiała się w małych klubach osiedlowych. Następnie powstały kluby MPiK, ośrodki „Praktycznej Pani”, koła wędkarskie czy fotograficzne, a w późniejszym okresie Dom Kultury LSM, który do dziś, kontynuując te tradycje, z wielkim rozmachem prowadzi swoją działalność na rzecz lokalnej społeczności. W tym miejscu wypada wspomnieć o bezprecedensowym wydarzeniu na skalę kraju, a mianowicie o Lubelskich Spotkaniach Plastycznych (1977-1978), które mocno zapisały się w historię LSM, a których pokłosie możemy oglądać do dziś w formie rzeźb, obrazów, mozajek autorstwa znanych i wybitnych polskich artystów.
Rozwijająca się z takim rozmachem i w takim tempie Lubelska Spółdzielnia Mieszkaniowa była znana nie tylko w Lublinie i w Polsce, ale również zagranicą. Już samo stwierdzenie, że jest się mieszkańcem LSM, było swego rodzaju nobilitacją i wyróżnieniem. LSM stała się wzorem do naśladowania przez inne, powstające i już funkcjonujące spółdzielnie mieszkaniowe. Bardzo chętnie dzieliła się swoim doświadczeniem i osiągnięciami. Wielokrotnie była laureatem konkursów na najlepsze osiedle mieszkaniowe w kraju, otrzymywała wiele dyplomów uznania i wyróżnień za wyniki we współzawodnictwie spółdzielni budownictwa mieszkaniowego.

Obecnie LSM zaliczana jest do jednej z większych i dobrze zarządzanych spółdzielni mieszkaniowych w kraju.
Zajmuje około 120 ha gruntów, z czego 65 ha stanowią tereny zieleni. Aktualny stan zasobów to: 13228 mieszkań w 212 budynkach mieszkalnych, 1487 garaży i boksów motocyklowych oraz 431 lokali użytkowych. LSM w zasobach swoich posiada jeszcze wolnostojące pawilony handlowo-usługowe, Dom Kultury LSM, Dom Seniora oraz targowisko przy ul. Wileńskiej 21. Pełnią one, każde w swoim zakresie określone zadania na rzecz mieszkańców.
LSM to siedem wyodrębnionych terenowo osiedli zarządzanych przez cztery administracje:

• os. im. A. Mickiewicza (Administracja 1)
• os. im. Z. Krasińskiego (Administracja 2)
• os. im. J. Słowackiego (Administracja 2)
• os. im. M. Konopnickiej (Administracja 3)
• os. im. H. Sienkiewicza (Administracja 3)
• os. Piastowskie (Administracja 4)
• os. im. B. Prusa (Administracja 4)

Zasoby mieszkaniowe uzupełniają skwery, nowoczesne place zabaw, pawilony handlowo-usługowe, apteki, urzędy pocztowe oraz całe zaplecze obiektów użyteczności publicznej w tym także Biuro Obsługi Mieszkańców Urzędu Miasta Lublin. Dobrze rozwinięta komunikacja miejska zapewnia dostęp do wszystkich dzielnic Lublina.
Zasoby LSM to majątek jej członków, którym zarządza wypełniając statutowe zobowiązania i kontynuując ideę twórców LSM następujący Zarząd:

• mgr inż. Andrzej Kot – Prezes Zarządu
  
• mgr Marcin Kuraś – Członek Zarządu Z-ca Prezesa d/s Eksploatacji
• mgr Robert Przewłocki – Członek Zarządu Z-ca Prezesa d/s Ekonomiczno-Finansowych, Główny Księgowy

Zarząd tak prowadzi strategię zarządzania tymi zasobami, aby nie tylko utrzymać je w stanie „nie pogorszonym”, ale odnawiać, konserwować, remontować, modernizować w taki sposób by spełniały aktualnie obowiązujące normy techniczne, były estetyczne i bezpieczne. Aby ich mieszkańcy mogli tu godnie mieszkać, odpoczywać i czuć się bezpiecznie i pewnie.

Za sukces LSM na przestrzeni ostatnich 10 lat trzeba przyjąć realizację programu termomodernizacyjnego zasobów. Program ten Zarząd LSM uznał jako zadanie priorytetowe, bez którego dalsza eksploatacja zasobów byłaby ze szkodą dla jej mieszkańców. Ze względu na duży zakres rzeczowy, program ten został podzielony na etapy. Rozpoczęto go w 1998 r. od opomiarowania centralnego ogrzewania i docieplenia ścian zewnętrznych budynków, a więc od prac, które dawały największe efekty ekonomiczne w ponoszonych kosztach eksploatacyjnych. Dziś wszystkie budynki mieszkalne są opomiarowane, docieplone, a przez to energooszczędne. Ponadto mają nową, kolorową i estetyczną elewację, co sprawiło, że stały się bardziej nowoczesne. Wymienione zostały drzwi wejściowe do klatek schodowych, kontynuowana jest wymiana stolarki okiennej w pomieszczeniach wspólnego użytkowania, modernizacja dźwigów osobowych, wymiana nawierzchni alejek komunikacyjnych oraz prowadzone są bieżące remonty i naprawy w tym także pawilonów handlowo-usługowych. Na tym Zarząd nie kończy swoich planów związanych z unowocześnianiem i rozwojem LSM. Otwarty jest również na unowocześnianie form zarządzania, dba o rozwój potencjału intelektualnego załogi, zdając sobie sprawę z tego, że na wizerunek dobrze funkcjonującej firmy mają wpływ jej pracownicy i ich zaangażowanie. Średnie zatrudnienie kształtuje się na poziomie 224 etatów.
Poza zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych ważnym elementem działalności LSM, stanowiącym podstawy rozwoju i kształtowania lokalnej społeczności, jest prowadzona z dużym powodzeniem, z udziałem organów samorządowych, działalność społeczno-kulturalna i oświatowa. Wiodącą rolę pełni w niej Dom Kultury LSM, usytuowany przy ul. K. Wallenroda 4a, który od ponad 40 już lat swoją ofertę, poprzez stałe i cykliczne formy pracy, adresuje do dzieci, młodzieży i dorosłych. Efektem działalności Domu Kultury są także imprezy plenerowe i okazjonalne, turnieje piłkarskie, konkursy, jak chociażby na „Najpiękniej ukwiecony balkon”, czy „Najlepiej zarządzane osiedle”, organizowane na rzecz mieszkańców. Całość oferty dopełniają działające przy Domu Kultury LSM teatry i kino „Grażyna”.
Władze LSM zatroszczyły się także o swoich starszych mieszkańcach. To dla nich przeznaczony jest kompleks budynków mieszkalnych Domu Seniora przy ul. Pozytywistów 16 z 60-cioma mieszkaniami. Lokale mieszkalne przydzielane są w oparciu o Regulamin przydziału mieszkań w Domu Seniora z pierwszeństwem dla członków LSM. Tu, w miejscu swego zamieszkania, mogą skorzystać z usług socjalnych, medycznych i fizykoterapeutycznych.
Zarząd LSM dba o utrzymanie stałego kontaktu i współpracę z mieszkańcami. Jedną z form jest dostarczany do każdego mieszkania, wydawany od 1998 r. biuletyn „Informator LSM”, który zawiera informacje na temat bieżącej działalności i planów rozwoju LSM. W dobie rozwoju informatyki ważną funkcję kontaktu z mieszkańcami pełni również strona internetowa LSM, gdzie zamieszczane są aktualności, ogłoszenia, a także informacje dotyczące bieżącej działalności, kontakt do  poszczególnych jednostek  organizacyjnych, regulaminy, itp. Jako jedna z większych dzielnic miasta Lublina utrzymuje systematyczną współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego, dba o zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańców poprzez stały kontakt z Policją i Strażą Miejską.
Lubelska Spółdzielnia Mieszkaniowa realizuje założenia ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 15 grudnia 2000 r. z późniejszymi zmianami. Grunty znajdujące się pod budynkami mieszkalnymi, będące w użytkowaniu wieczystym zostały wykupione przez Spółdzielnię od gminy Lublin na własność. Obecnie sukcesywnie prowadzona jest działalność związana z zawieraniem umów ustanawiania odrębnej własności lokali na rzecz zainteresowanych członków.
Na co dzień staje przed trudnymi problemami obecnej rzeczywistości jak chociażby z ciągłym dostosowywaniem organizacji pracy w oparciu o zmieniające się przepisy kolejnych nowelizacji obowiązujących aktów prawnych, nie zawsze zgodnych z ideą solidaryzmu spółdzielczego.

Niezmiernie ważną cechą obecnego Zarządu jest posiadanie własnej wizji organizacji, wyraźnie nakreślonych celów, a przede wszystkim umiejętności myślenia strategicznego. Strategia zarządzania LSM opiera się na planowaniu, projektowaniu i rzetelnej realizacji podjętych zamierzeń.